Revista shkencore “Horizon”, botim i Bashkimit Europian, njoftoi së fundmi se një ekip shkencëtarësh ka pesë vite që po punon për të zhvilluar një teknologji, që synon të prodhojë një mjekim të shpejtë për çdo virus që sapo shfaqet. Shkencëtarët kanë lajmëruar se kjo përpjekje mund të sigurojë trajtime Covid-19 deri në fund të vitit.(Studying animal coronavirus defences is opening route to human treatments)
Koha e prodhimit të vaksinës nga mbi 18 muaj synon të reduktohet në dy muaj. Revista shkencore e BE shpjegon një artikull të posaçëm se kjo arritje është falë një bashkëpunimi 20-vjeçar e partneriteteve private-publike dhe deri më tani, ka krijuar një seri teknologjish për të ndërtuar një linjë të vetme, ku në fund të saj mund të futet kodi gjenetik i një virusi të ri.
Me shfaqjen e Covid-19, Komisioni Europian rriti financimet për projektin kërkimor. Qindra mijë viruse janë aktualisht në natyrë, veçanërisht te gjitarët, ndaj mundësia që ata të transmetohen tek njerëzit është e madhe. Mbi 20 patogjenë të tillë janë shndërruar në kërcimin te njerëzit në 30 vitet e fundit, përfshirë koronavirusin e ri, SARS-CoV-2.
“Ne nuk mund të parashikojmë se çfarë do të vijë,” tha Dr Jean-Christophe Audonnet, drejtor i vaksinave në kompaninë e prodhimit të ilaçeve Boehringer ingelheim Animal Health, në Gjermani, dhe koordinator i për projektit (ZAPI). ‘Shkencëtarët janë përpjekur ta bëjnë këtë për dhjetëra vjet veçanërisht për gripin, por ndoshta ne mund të reagojmë shumë më shpejt kur diçka fillon”, tha ai.
Ekipi ndërtoi linjën teknologjike për t’iu përgjigjur tre viruseve në testime: Ethet hemoragjike, e cila prek njerëzit dhe bagëtitë; Schmallenberg, i cili prek bagëtitë; dhe Sindromi i frymëmarrjes në Lindjen e Mesme Coronavirus (MERS-CoV), e cila shpërtheu për herë të parë te njerëzit në vitin 2012. Projekti synon të zhvillojnë vaksina për kafshët shtëpiake, pjesërisht për të luftuar humbjet ekonomike që vijnë nga virozat te bagëtitë. Projekti synon gjithashtu të prodhojë antitrupa me të cilët t’i trajtojnë njerëzit drejtpërdrejt.
Linja e transmetimit shkaktohet kur kodi gjenetik viral është deshifruar, i cili zakonisht zgjat disa ditë pasi të zbulohet infeksioni i parë. Shkencëtarët atëherë duhet të gjejnë një fragment të virusit që mund të shkaktojë një përgjigje imune dhe mund të përdoret për të ndërtuar një vaksinë.
Projekti ZAPI është përpjekur ta shpejtojë këtë nismë, duke përdorur algoritme kompjuteri të cilat parashikojnë, bazuar në bankat e informacionit, shtrirjen e ndonjë virusi të veçantë që do të kërkojë një reagim të fortë imunitar. Ekipi zbuloi se kjo qasje, e kombinuar me njohuritë e grumbulluara, do të thotë se mund të identifikojë me shpejtësi nënfushën më të mirë të virusit për fazën tjetër.
Zgjidhja ishte në një proteinë të zbuluar nga shkencëtarët e Universitetit të Oksfordit, në Mbretërinë e Bashkuar, në vitin 2012, e cila lejon çdo njësi virale të klikojë, si lego. Struktura e mbivendosur formon bazën e një vaksine të mirë, por ekipi i shkencëtarëve po synon të prodhojë antitrupa me reagim të shpejtë për të trajtuar pacientët.
Pas provës, grupi i shkencëtarëve synon të prodhojë vaksinat e reja për kafshët. Antitrupat nga përgjigjja imunitare që mund të rezultojnë mund të përftohen dhe kopjohen për njerëzit.
Ata e bënë këtë duke përdorur teknologjinë e shpikur nga një partner i projektit, – firma e bioteknologjisë Holandeze “Harbor Antitodies” ka zhvilluar minj të inxhinieruar gjenetikisht për të pasur repertorin e gjeneve të nevojshme për të prodhuar antitrupa njerëzorë. Kur u dorëzua një vaksinë kandidate ZAPI MERS, ata prodhuan antitrupa të cilat mund të klonohen dhe prodhohen me shpejtësi duke përdorur një metodë të re të zhvilluar nga kompania farmaceutike suedeze “AstraZeneca” një bashkëpunëtore tjetër.
“Ndoshta ne nuk mund të parashikojmë se çfarë virusi mund të na godasë, por ajo çfarë mund të bëjnë është reagimi i shpejtë kur diçka fillon. Tha Dr Jean-Christophe Audonnet, drejtor i vaksinave në Boehringer Ingelheim.
Ekipi gjithashtu është duke eksploruar potencialin e një kërpudhe pjellore, të zhvilluar nga një partner tjetër i projektit, Dyadic, që mund të përshtasë vaksinat.
‘Pra, ne po diskutojmë rreth rregullave të reja për të shkurtuar afatin kohor të vaksinave. Aktualisht duhen 18 muaj – 2 vjet, teksa ky afat nëpërmjet projektit ZAPI tenton të jetë deri 2-3 muaj dhe të prodhojë miliona vaksina”, tha Audonnet.
‘Ne nuk po kërkojmë vaksinën më të mirë në botë. Qëllimi është vendosja e vaksinave (për kafshët) dhe antitrupat (për njerëzit) në një numër maksimal të njerëzve ose kafshëve. Edhe nëse vaksina juaj mbron vetëm 80% të popullsisë, ajo ndalon shpërthimin e epidemive, “tha Dr Audonnet.
Ndërkohë, megjithatë, disa nga antitrupat që ata kanë prodhuar që veprojnë kundër MERS rezultojnë gjithashtu të jenë aktiv kundër beta koronavirusëve të tjerë, një familje që përfshin virusin aktual pandemik. Këto që po gjurmohen me shpejtësi për të parë nëse ato mund të përdoren për të parandaluar një valë të dytë të Covid-19 vitin e ardhshëm. Partnerët shpresojnë t’i kenë gati deri në fund të vitit.